Zima nadejdzie w kwietniu! Jak będzie w "A Song of Ice & Fire: Tabletop Miniatures Game"?

      

      W marcu 2017 roku po raz pierwszy zapowiedziano wydanie pełnoprawnej bitewnej gry figurkowej, której akcja ma czerpać pełnymi garściami z cyklu "Pieśń Lodu i Ognia", znanego szerzej pod nazwą "Gra o Tron". 

Ta wieść zadziałała na mnie niczym plotka o nadchodzącej sprzedaży papieru toaletowego w czasach PRLu! No bo jak tu się nie podniecić? Od czasu, gdy przeczytałem finałowe sceny pierwszego tomu stałem się oddanym fanem książek. Dzięki najchętniej na świecie ściąganemu nielegalnie  serialowi, bohaterowie i wydarzenia z tej sagi przebili popularnością uniwersum stworzone przez Tolkiena. 

Jakby tego było mało - grę miał współprojektować Eric M. Lang, człowiek, któremu zawdzięczam kilkaset godzin świetnej zabawy przy tak wspaniałych tytułach jak "Chaos in the Old World", "Star Wars. The card game", "Warhammer. Invasion", "Warhammer 40.000 Conquest" - oraz oczywiście "A Game of Thrones. The Card Game". 
Do tego wydawcą gry jest CMON, czyli Cool Mini or Not. Już od dłuższego czasu firma ta walczy o podium w dziedzinie jakości sprzedawanych figurek. Jej ostatnie produkcje ("Blood Rage", "The Others") to perełki, jeśli chodzi o to, jak wyglądają występujące w nich modele.

Zanosi się na prawdziwie epickie pudło!

Już w tym momencie wiedziałem, że muszę poznać tą grę bliżej. Zebrałem dostępne wówczas w sieci informacje o tym tytule, puściłem je w tym wpisie. A potem nastawiłem radar w wyszukiwarce na pojawiające się informacje o tym tytule. 

W chwili, gdy piszę te słowa, grę można już kupić - z tym, że dostanie ona dostarczona najwcześniej w kwietniu 2018go roku. Takie są już uroki kickstartera... Niemniej jednak, dzięki trwającej akcji zrzutkowo - promocyjnej dostaliśmy bardzo dużo konkretnych informacji i o mechanice gry, i o jej przebiegu.

Na tą chwilę jest ich już na tyle dużo, że można opisać grę, nie siląc się na domniemania i spekulacje. Zobaczmy więc





Pierwsza w Polsce recenzja...

      Jak zauważył Michał Kucharski, używanie powyższych słów w odniesieniu do gry, której nie widziało się na oczy może być pewnym nadużyciem. Mimo wszystko ilość i rodzaj różnych informacji nt tej gry pozwala na dość precyzyjne jej opisanie. A następnie przewidzenie, jaki rodzaj zabawy będzie ona oferować. Zacznijmy zatem opisanie systemu od początku.

"ASoI&F" ma być pełnowymiarowym masowym bitewniakiem w stylu starego Warhammera Fantasy Battle. To znaczy, że będziemy w tej grze dowodzić całymi armiami, składającymi się z regimentów uformowanych w szyku zwartym. Będą one reprezentowane przez grupy figurek; za pole bitwy posłuży nam powierzchnia stołu. Za pomocą miarki calowej określimy, jak daleko przesuną się nasze oddziały. Zaś kostki pokażą, jak dużą szkodę nasi żołnierze wyrządzili nieprzyjacielowi. Istotą tego typu gier jest umiejętne manewrowanie jednostkami, dobieranie odpowiedniego oddziału do uderzenia na wybrany regiment - oraz oczywiście szczęście w turlaniu.
Zresztą - jeśli czytacie tego bloga, to pewnie macie jakieś pojęcie, czym jest bitewniak i powyższy opis był raczej zbędny.

Tak to mniej więcej wygląda w praktyce.

Jednak w przypadku "ASoI&F" pojawią się dodatkowe, istotne elementy. Po pierwsze pojawią się w niej jednostki niebojowe. Czyli wszystkie te postacie z cyklu, które były zbyt małe, lub zbyt kobiece, by brać bezpośredni udział w bitwie - ale starały się na nią wpłynąć prawem i lewem. 
Ponadto nasze szczęście będzie modyfikowane przez karty taktyki. Zagrane w odpowiednim momencie, wpłyną one istotnie na przebieg starcia. Zapewnią nam bonus w określonej sytuacji lub znacznie zaszkodzą przeciwnikowi.

To tyle wstępu, pora przejść tam, gdzie siedzi diabeł - czyli do szczegółów.

Wojna Pięciu Królów.

Uwaga, ten podrozdział będzie zawierał spoilery!

      Jak pewnie wiecie, cała historia przedstawiona w cyklu znacznie nabiera tempa od chwili, gdy król Westeros, Robert Baratheon ginie z powodu wypadku na polowaniu. Oczywiście wypadek to oficjalna wersja, ci, którzy nie dadzą się zwieść reżimowym mediom, wiedzą, że to był zamach!

To niemożliwe, by zwykły dzik zdołał powalić tego, który zwyciężył Rhaegara Targaryena!

      Śmierć monarchy to zawsze krytyczny moment dla średniowiecznego państwa, co rusz to pojawiają się pretendenci z mocniejszymi lub słabszymi pretensjami do władzy. Tak też było w tym wypadku. W dodatku nieumiejętna polityka następcy - króla Joffreya doprowadziła do zwiększenia niepokojów i niestabilności. 

      W efekcie, na kontynencie Westeros panuje bez mała wojna każdego z każdym. Sojusze zmieniają się jak w kalejdoskopie, krew leje się strumieniami, nikt nie zna dnia ani godziny. Sytuacji nie poprawia bynajmniej zbliżająca się inwazja zombi, kryzys klimatyczny i nadciągające ze wschodu pogłoski o powrocie potomkini obalonej dynastii, dowodzącej armią fanatycznych, śniadoskórych wojowników...

     Jak widać, autor wymyślił koszmarne miejsce do życia. Za to znakomite, by osadzić w nim akcję gier, których tematem jest konflikt, intrygi i zdrady. Tak też się dzieje; do realiów "Gry o Tron" dopasowano nawet "Monopoly", nie licząc dziesiątek innych tytułów gier planszowych, komputerowych, karcianych - i nawet papierowych rpgów...

Co ciekawe, jak do tej pory ukazał się tylko jeden bitewniak, jeśli w ogóle można tak nazwać "Bitwy Westeros". Ta gra miała z bitewniaka figurki, kostki - ale całość starć toczyła się na heksagonalnej planszy. Mamy więc w tym przypadku do czynienia  z systemem będącym na pograniczu bitewniaków. 

Jeśli nie chcesz czekać do 2018 roku, a do wydania masz tylko 200 zł, możesz spróbować bardzo podobnej gry.

"ASoI&F" będzie bardziej klasyczną grą. W jej podstawowej wersji (czyli tzw starterze) dostaniemy dwie armie: wojska Lannisterów i wojowników wiernych rodowi Starków. Co prawda pojawią się tam też postacie z innych rodów, które nie raz toczyły niezależną politykę (np. mający tendencję do wbijania noża w plecy lord Bolton). Pewnie z czasem (i ewentualnym sukcesem finansowym) pojawią się też inne stronnictwa - ale na razie musimy zadowolić się tylko dwiema frakcjami, wyjątkowo skonfliktowanymi ze sobą.

Starcie królów.

    Zajmijmy się teraz samą mechaniką gry. CMON udostępnił już instrukcję i kilka filmików pokazujących przebieg zabawy. Pomimo zastrzeżeń, że ostateczna wersja zasad może jeszcze ulec zmianie - widać już wyraźnie nie tylko szkielet, ale też mięśnie i organy rozgrywki. 

     Jej istotnym elementem będzie tryb gry. Mają one zmieniać sposób, w jaki można osiągnąć zwycięstwo. Zasady przewidują pięć różnych typów:

- A Game of Thrones - na polu bitwy leży kilka znaczników celów. Trzeba je zdobyć - oraz pokonać jednostki wroga, które same wcześniej posiadły taki znacznik

- A Clash of Kings - zabaw w coś w stylu oblężenia, a raczej szturmu na umocnione pozycje wroga. Jeden z graczy jest obrońcą, który ustawia tereny na polu bitwy, znaczniki celów i własne oddziały - jego zadaniem jest przetrwać do końca bitwy. Natomiast drugi uczestnik dysponuje możliwością odzyskiwania swych utraconych jednostek.

- A Storm of Swords - tutaj celem zabawy jest masakrowanie wroga. Z tym, że część armii nie od razu wchodzi na pole bitwy, ale pozostaje w rezerwie. Również w tym wypadku czekają na nas znaczniki celów. Ich opanowanie wspomoże sterowanie jednostkami dopiero wchodzącymi na pole bitwy. Na przykład da możliwośc wystawienia swoich oddziałów na tyłach wroga.

- A Feast for Crows - wersja dla miłośników makabry. Pole bitwy obfituje w stosy zwłok, co wpływa negatywnie na morale walczących. Tym razem celem jest raczej złamanie wrogich zastępów niż wybicie ich do nogi. Co zapewne będzie oznaczać punkty zwycięstwa za spowodowanie ucieczek.

Deszcz, błoto i trupy! Wybierz wakacje w Winterfell!

- The Winds of Winter - w tym wariancie wystąpią tajne cele. Każdy z graczy będzie próbował osiągnąć własne (np zabić określonego wroga) i jednocześnie przewidzieć oraz udaremnić starania przeciwnika.

  Zwycięstwo określa się przez zebranie odpowiedniej ilości punktów zwycięstwa. W rozgrywce, którą autorzy określają jako małą, wystarczy zebrać 10 takich punktów. W dużej zaś - 20. Ale partia trwa maksymalnie 8 rund, więc jeśli nikt nie zdąży zgromadzić wymaganej ilości - zwycięża ten z największą sumą punktów.

    Zanim przejdziemy do mechaniki samego starcia, przeanalizujmy statystyki jednostek. W walce będą mogły wziąć udział oddziały piechoty (liczące sobie 12 modeli), kawalerii (4 modele), oddziały pojedyncze (zgadnijcie, ile figurek będzie mieścić się na movement trayu?) oraz maszyny bojowe i większe modele (bez wyraźnie określonej liczby. Kiedyś być może doczekam się mamutów, olbrzymów, balist i smoków. Bo raczej nie steamtanków).

Proszę Państwa - oto typowy oddział berserkerów północy, który posłuży nam za przykład w niniejszym wykładzie.

Każdy z oddziałów jest z założenia rozstawiony na movement trayu, na nim też się porusza. Jednostki piechoty liczą sobie trzy, a kawalerii dwa szeregi. 

Stałe parametry danej jednostki to ruch (ikona z butem), obrona (tarcza) i morale (chorągiew). Ruch to ilość cali, jaką przemierza oddział w trakcie manewrowania. Przy szarży i marszu ilość ta się zmienia. Obrona to to wartość, jaką należy wyrzucić na k6, by anulować trafienie przeciwnika. 
Cecha ulegająca zmianie to atak. W przypadku rzeczonych berserkerów, przy ikonce miecza (i słowach "hand axes") widzimy wartość 3+. To minimalna liczba, jaka musi wypaść na k6, by oddział trafił w przeciwnika.Jeżeli ten akurat oddział liczy sobie trzy szeregi, to rzuca na atak ośmioma kostkami. Natomiast przetrzebiony niemal do ostatniego człowieka wali aż dziesięcioma! Panie, takie rzeczy tylko w fantasy!

I jeszcze dwa zdania o morale. Testując ten parametr (na przykład wtedy, gdy nasz oddział jest zagrożony paniką) rzucamy dwoma k6. Jeśli rzuciliśmy równo lub więcej z liczbą wypisaną na karcie - jest dobrze. Jeśli zaś mniej, nasi żołnierze orientują się, że na nic im łupy i zwycięstwo, gdy będą martwi. Za każdy punkt różnicy między poziomem morale a wynikiem testu zdejmujemy z oddziału jedną figurkę. 


Ale co to? Jednostka berserkerów nie wyszła w pole samopas - towarzyszy jej sam Greatjon Umber! To okazja, by przedstawić kolejny rodzaj jednostek w tej grze: jednostki dołączane. Są one również reprezentowane przez osobne figurki, które ustawia się zamiast jednego z modeli w odpowiedniej jednostce. Dołączone - dają swemu oddziałowi jakiś bonus - w tym wypadku zdolność zwiększającą siłę ataku.

Dwa przykłady jednostek dołączanych.

Oprócz zwykłych jednostek, biegających z mieczami po polu, oraz wzmacniających ich bohaterów mamy w "ASoI&F" jeszcze jeden typ oddziałów - jeśli w ogóle można użyć tego słowa w przypadku jednostek niebojowych. To chyba największa innowacja, jeśli chodzi o mechanikę, jaką reprezentuje ta gra.

Jednostka niebojowa to ktoś, kto sam nie pofatygował się do boju, ale przedsięwziął inne działania, by zapewnić zwycięstwo swojej frakcji.

Oto jeden z najbardziej lubianych bohaterów cyklu. Zupełnie nie wiedzieć czemu...

      Również i te postaci są reprezentowane przez figurki, a ich parametry opisano na karcie. Zamiast aktywować oddział na biorący udział w walce, możemy wykorzystać którąś z posiadanych jednostek niebojowych, by ustawić ją na którymś pól planszy taktyki. Ją też możecie zobaczyć na zdjęciu, więc widzicie, że każde z owych pól daje jakiś bonus dla ścierających się armii. Odpowiednie ustawienie jednostki niebojowej sprawi, że bonus ten będzie jeszcze bardziej istotny.


       Przed samą grą trzeba ustawić teren na polu bitwy, a następnie swe oddziały, oczywiście we własnych strefach rozstawienia. Potem już tylko rzut k6 na inicjatywę i można zaczynać. A zaczyna się od doboru kart taktyki. Każdy z graczy dysponuje talią dwudziestu kart taktyki. Może używać ich w trakcie starcia - by zapewnić sobie wsparcie, lub pogorszyć sytuację przeciwnika. Na ogół dysponujemy trzema kartami - ale ta liczba może być zmieniona choćby przez zakulisowe działania jednostek niebojowych. Zaś skład talli zależy od rodu, oraz od tego, kto jest dowódcą armii.

Zasadnicza gra polega na naprzemiennej aktywacji jednostek. Każdy z oddziałów bojowych może wykonać jedną z pięciu akcji:

- Manewrowanie. Oddział może obrócić się w miejscu, przesunąć maksymalnie o odległość w calach równą wartości ruchu, i znów obrócić w miejscu.

- Maszerowanie Oddział może przesunąć się maksymalnie o odległość w calach równą podwojonej wartości swego ruchu, a na koniec obrócić w miejscu.

- Wycofanie się. Oddział, który jest obecnie związany walką wykonuje test paniki Następnie cofa się o odległość w calach równą podwojonej wartości swego ruchu, a na koniec może obrócić w miejscu.

- Szarża. Jak w (prawie) każdym bitewniaku, to najważniejsza i najbardziej skomplikowana procedura. Szarżę zaczynamy od wyboru celu, sprawdzenia linii wzroku, obrotu jednostki szarżującej, określenia, czy atakujemy wroga od frontu, flanki czy tyłu. Następnie przesuwamy jednostkę o odległość równą jej ruchowi powiększonemu o wynik rzutu na k6. Jeśli jednak wypadnie "1" szarża nie dochodzi do skutku (nawet w przypadku, gdy przeciwnik i tak jest w zasięgu ruchu!). Potem już tylko dostawienie się do wroga i wypłacenie ataków...

Za Casterly Rock i króla Joffreya! 

- Atak. Próba zadania strat przeciwnikowi. Jeśli jest się z nim w zwarciu, korzysta się z procedury opisanej wyżej. Ale istniej też możliwość strzelania.

Każda z jednostek musi być aktywowana w trakcie rundy jeden raz. Choć oczywiście ilość aktywacji mogą zmienić karty taktyki i jednostki niebojowe.  
Oczywiście to nie wszystkie zasady/ Nie napisałem o kilku zdolnościach specjalnych takich jak stany, w jakich znajduje się oddział, łączenie jednostek, większa odporność na straty czy zasady terenu. Nie jest ich zbyt wiele - i można je łatwo opanować. Jeśli zaś macie ochotę poznać je bliżej - zajrzyjcie do instrukcji.

Turniej Namiestnika.

    Skoro już poznaliśmy mechanikę, pora przyjrzeć się bliżej temu, co tak ważne w przypadku każdej gry figurkowej - czyli figurkom właśnie. Jak na razie nie widzieliśmy ich w tej wersji, jaka będzie czekać na kupujących wewnątrz pudła ze starterem.
To, co jest wiadome, to renderowane obrazy docelowych modeli oraz ich wersje odlane w żywicy, używane w pokazach i rozsyłane do recenzentów.

Na umiejętnie zrobionym i obrobionym zdjęciu w internecie każda figurka i każda dziewczyna wygląda ładnie.

     To, co można zobaczyć na zdjęciach promocyjnych, wygląda całkiem zachęcająco. Figurki wykonano w skali 32 mm, co może pomóc w ich ewentualnym malowaniu. Każdy oddział składa się z trzech wzorów zwykłych żołnierzy, chorążego i podoficera. Pomalowane figurki wyglądają jeszcze śliczniej - ale warto pamiętać, że profesjonalny malarz pomaluje zachęcająco nawet krasnoluda z "Battle for the Skull Pass".

Pomalowane figurki. Jak na stronników Młodego Wilka - trochę za dużo tej czerwieni.

     W starterze mają czekać na nas ludziki wykonane z tzw twardego plastiku, czyli materiału pozwalającego na stworzenie dokładnych, łatwych do pomalowania, modeli. W dodatku wszystkie one mają być sklejone, gotowe do natychmiastowego zagrania. To też nowość w świecie gier bitewnych - i na pewno duże ułatwienie dla tych, którzy niekoniecznie lubią część modelarską tego hobby. Ponadto każda frakcja ma mieć swój własny kolor. Przez co można odłożyć ewentualne malowanie ludków na później.

     Nie wiadomo, jak realnie będzie wyglądać jakość tych modeli. Ale miałem w rękach figurki choćby do "Blood Rage" - i były wyprodukowane wyjątkowo dobrze, biorąc pod uwagę zastosowany surowiec. Stąd też mój optymizm odnośnie ludków z "ASoI&F". Dodatkowo będzie można nabyć różnego rodzaju makiety: palisady, krzaki i drzewa.

Żelazny bank odbierze swoją część.

    Wszystko powyższe może wyglądać zachęcająco, ale jak wiadomo - na tym świecie nie ma nic za darmo. Aby w tej chwili zaklepać sobie starter, trzeba wyłożyć 150$ (+ koszta wysyłki. Obyś nie mieszkał na Alasce!). Po obecnym kursie dolara, z dołączeniem kosztów wysyłki - daje to sumę ponad 600 złotych. Niemało, nawet startery od GW wychodzą taniej. Ciężko powiedzieć. Z jednej strony - za tą cenę dostajemy dwie startowe armie, ponad 100 figurek i całkiem ciekawą i oryginalną grę osadzoną w popularnych realiach. Z drugiej zaś - gdyby przymierzyć się do jakiegoś systemu stricte historycznego (np. "Hail Caesar" czy "Black Powder") - to za te pieniądze nasze zastępy plastikowych żołnierzy będą szły w setki).

Szkoda, że nie mamy podobnych kłopotów gastrycznych, co ten pan.

    Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że starter to tylko początek kosztów zabawy. Ile będą kosztowały oddziały dodatkowe? Ile trzeba będzie zapłacić za nowe frakcje? Na ten temat wydawca na razie milczy. A może okazać się (zwykle tak bywa w przypadku bitewniaków), że ów przelicznik nie jest tak korzystny, jak w przypadku startera. 
Widać to zresztą już teraz. Przy okazji rozwoju kampanii kicstarterowej można dokupić oddzielne kopie oddziałów dostępnych w podstawce (przydała by się jeszcze jedna jednostka berserkerów!). Ich cena wynosi jednak 30 dolarów za ok 12 - 13 figurek. A zatem osiąga poziom kosztowności typowy dla Games Workshop. Możliwe jednak, że ostateczna cena takich zestawów dodatkowych u sprzedawców detalicznych będzie inna. Albo taka sama. Na tą chwilę trudno o precyzyjne prognozy.

Nie wiemy jeszcze paru innych rzeczy, jeśli o finansową stronę tego przedsięwzięcia. Ile będzie kosztować w detalu? Czy zostanie wydana polska wersja tej gry (czasami są tańsze od anglojęzycznych)? Ile wynosi koszt punktowy jednostek (od tego zależy, jak wiele trzeba ich mieć, by gra rozwinęła skrzydła)? 

Reasumując - jeśli lubicie ryzyko, to może być dobra okazja do niepewnej inwestycji.

Wichry zimy.

   Z zebranych informacji już można przewidzieć, jakiego rodzaju rozrywkę zapewni nam "ASoI&F". Patrząc na filmiki recenzentów, wczytując się w materiały - widać wyraźnie, że dostaniemy nietypowy miks karcianki, planszówki i bitewniaka. Ten dwa pierwsze elementy mogą być nawet istotniejsze od układu figurek na stole. Niebagatelną rolę w grze będą odgrywać specjalne zdolności jednostek, dowódców oraz karty. Należy się więc spodziewać sytuacji, gdy zdziesiątkowany oddział, dopakowany odpowiednimi kombosami nagle pokonuje pół wrogiej armii i zdobywa połowę punktów zwycięstwa. 

    Z drugiej zaś strony - mamy teren i kostki, które w bitewniakach potrafią zepsuć nawet najlepszy plan. Możliwe, że takie połączenie może zachęcić fanów gier planszowych jak i bitewnych do spróbowania czegoś nowego. Ale też nie wykluczone, że nie przypadnie do gustu ani jednym ani drugim. 

     Co prawda na filmikach z gameplayu obaj gracze bawią się szampańsko, ale to może być w większym stopniu zasługą nastawienia graczy niż tego, że gra jest fajna. Poza tym - internet jest pełen filmików, na których ludzie są przeszczęśliwi z wykonywania czynności, które okazują się wcale nie być takie fajne, gdy spróbować ich samemu...

     Nie wiemy, jaka będzie dalsza polityka wydawnicza producenta. Jakie frakcje i jakie oddziały zostaną wydane w dalszej kolejności? Jak długo trzeba będzie na nie czekać? Jak będzie wyglądać ich dystrybucja? Jaki będzie balans rozgrywki? I przede wszystkim - czy linia będzie konsekwentnie rozwijana - czy też jej żywotność jest mocno powiązana z wynikami finansowymi? 

   Jak przyjmie się ta gra w Polsce? Teraz nie jest tania co niestety ma znaczenie. Fani bitewniaków mają już swoje ulubione gry - i swoje środowiska, gdzie z łatwością znajdą przeciwników. Dla miłośników planszówek niegodnością może być ograniczenie liczby graczy do dwóch... Być może pomoże tutaj magia świata "Gry o Tron" oraz dynamika i szybkość rozgrywki oraz dopasowanie mechaniki do tematu gry (noże w plecy i nieoczekiwane zwroty akcji!). Z drugiej jednak strony - to samo zapewniają karcianki, i to znacznie mniejszym nakładem kosztów.

Jak widzicie, dużo niewiadomych, jeśli chodzi o "ASoI&F". Trudno, by było inaczej w przypadku gry, której nie ma jeszcze na rynku. Pełna recenzja będzie możliwa dopiero po dwóch latach funkcjonowania tytułu. Jeśli jednak chcecie spróbować wyjątkowo nowatorskiego bitewniaka, zawierającego w swej mechanice różne elementy nowoczesnych planszówek - to "ASoI&F" wydaje się niezłym pomysłem. Na pewno łatwiej zaangażować się i przeżywać wojenne przygody Robba Starka niż Lorda Hawthorne'a.