Gott mit uns! - recenzja zestawu Krajowa Piechota Szwedzka

   

Na tym kadrze jest wszystko, co znajdziemy w pudełku: pikinierzy, muszkieterzy, male działko i grupa dowodzenia. Generatorów dymu jednak nie dołączono.

       W ramach poszerzania bitewniakowych horyzontów postanowiłem po raz kolejny bliżej zapoznać się z systemem "Ogniem i Mieczem". Mój pierwszy kontakt z tą grą, dawno, dawno temu, na jednym z pierwszych konwentów Avangarda był mało udany. Prezentacja była zagmatwana, system gry jakiś dziwny... I tak sobie odpuściłem, mimo zainteresowania bitwami XVII wieku.

Na szczęście autorzy nie odpuścili sobie i wytrwale ulepszali swoje dzieło. W efekcie – mamy dziś w pełni rozwinięty system. Na pewno napiszę o nim więcej, gdy tylko pomaluję figurki, kupię podręczniki, zagram w niego i wreszcie lepiej go poznam.

W ostatnim okresie "Ogniem i Mieczem" przypomniało o sobie. Wyzwolony z okowów WFB mogłem przetrzeć długo zamknięte oczy i rozejrzeć się po bitewniakowym światku. I tak wysłuchałem podcastu 3d6, traktującego o "OiM" – który wypadł na tyle dobrze, że postanowiłem skorzystać z okazji, jaka pojawiła się na Warszawskich Targach Książki – i spróbować zagrać raz jeszcze.

Tym razem było znacznie, znacznie lepiej. Widać, że Wargamer nabrał doświadczenia również na polu introgameingu (nieładny, angielski wyraz. Ale alternatywą jest "gra wstępna"). Wszystko było naszykowane, czytelnie opisane – a grę prowadził bardzo sympatyczny i ogarnięty Tomek (zobaczcie sami jak znakomicie sobie radzi ze swoją robotą!) Po takim doświadczeniu, jedyne, co powstrzymało mnie przed kupnem całego zestawu niezbędnego do gry – to fakt, że właśnie byłem na początku mozolnego malowania armii kartagińskiej do Hail Caesar. Niemniej jednak, wielce zachęcony – nabyłem pudełeczko piechoty szwedzkiej. Każda armia zaczyna się bowiem od pierwszej figurki.

Na razie więc – więcej o modelach. Oczywiście jeśli ktoś już miał do czynienia z tym systemem, poniższy tekst będzie dla niego mało odkrywczy. Przygotowałem go raczej z myślą o tych, którzy zjedli zęby na skali 28 mm. I którzy chcieliby teraz spróbować czegoś innego - w innym klimacie i innych proporcjach.

Oto pudełko z zestawem w całej swej okazałości.

        Samo pudełko jest niewielkie i w pierwszej chwili można zachodzić w głowę – jakim cudem mieszczą się w nim aż 43 figurki? Możliwe jest to z dwóch powodów. Po pierwsze – są one wykonane w skali 15 mm. A więc są znacznie mniejsze od typowych 28 mm – zwłaszcza tych w skali heroic. Wojak w tej skali sięga do wysokości uda figurce przedstawiającej człowieka np w WFB. Zachowuje przy tym (mniej więcej) właściwe proporcje. Po drugie – zostały odlane z metalu. A dzięki temu, dostajemy tylko figurki, bez zajmujących przestrzeń ramek. Są one spakowane w woreczki strunowe – w jednym: strzelcy, drugim – pikinierzy. A czym jest pikinier bez piki? Te wykonano z odpowiednio przyciętych kawałków twardego acz cienkiego drutu i spakowano osobno. Trzeci zawiera armatę wraz z załogą, a czwarty coś w stylu grupy dowodzenia. Dla bezpieczeństwa obłożono to wszystko gąbką. Do tego odpowiednie podstawki: dla piechoty plastikowe o wymiarach 2 na 4 cm. Dla grupy dowodzenia jedna: 3 na 4 cm. I jako wspólna podstawka dla armatki, artylerzystów i ich sprzętu – kwadracik 4 na 4 cm. I jako wisienka na torcie – arkusik z naklejkami reprezentującymi sztandar w trzech wersjach.

Zresztą - co ja wam będę pisał. Zobaczcie sobie sami. Nie sfotografowałem podstawek i sztandarów.

        Pierwsze wrażenie (osoby nawykłej do plastików i większej skali) nie jest najlepsze. Figurki są bowiem maciupeńkie – a w dodatku lśnią niemal niczym srebro. A przez to – trudno dostrzec, co dokładnie przedstawiają. Konkretnie – szczegóły ubioru, twarzy wyposażenia są rozmyte i trudno rozpoznawalne. Można rozwiązać ten problem w bardzo prosty sposób. Wystarczy mianowicie nałożyć podkład, i już widać lepiej. Albo pomalować je washem (inkiem, shade'em lub bardzo rozwodnioną farbą). 

       Każdy wie, że przed wyruszeniem w drogę należy zebrać drużynę – a każdy figurkowiec wie, że przed położeniem podkładu trzeba usunąć nadlewki. W tym celu producent zaleca stosowanie pilnika i skalpela. Pilnik znakomicie sprawdził się przy wyrównywaniu spodu podstawek. Sam zaś metal jest na tyle miękki, że skalpel odcina jego nadmiar jeszcze łatwiej, niż gdyby miał ciąć plastik. Ale – co konkretnie odciąć? Co jest nadlewką, a co częścią figurki? Co syfem powstałym przy procesie produkcji, a co zamierzonym przez rzeźbiarza sznurkiem, piórkiem, kawałkiem futra? Jak mocno trzeba docisnąć ostrze, by nie usunąć czegoś, co jest potrzebne? Jak do tej pory pomagała mi dokładność, cierpliwość, delikatność i skupienie wzroku. Ale nie było to wcale łatwe i szybkie zadanie. Szczęście w nieszczęściu – figurki są niewielkie i nie ma tego skrobania dużo. Ostatecznie powiem wam o jeszcze jednej metodzie: nie przejmujcie się za bardzo, że coś zepsujecie. Figurki są małe, zaś w trakcie gry, gdy będziecie patrzyć na stół bitwy z wysokości - drobne mankamenty nie będą istotnym problemem.

           Już można by trząchać puszką z podkładem – ale zostają jeszcze rapiery i pałasze. Każdy jeden majcher obrabianej przeze mnie figurki był wygięty. W transporcie? W produkcji? Czort wie. Sęk w tym, że sztych ma być wyprostowany. A że są to drobniutkie elementy – wcale nie jest trudno je urwać na amen. Przyklejać zaś te drobinki to jeszcze większa katorga. A więc – ostrożność, ostrożność i jeszcze raz ostrożność! A z wyposażeniem artylerzysty (wyciorem, lontem i ubijaczem) jest jeszcze gorzej...

         Wobec opisanej powyżej specyfiki figurek możecie się domyślić, że nie zalecam konwersji. Zabiegi takie, jak zamiana główek, rąk czy modyfikowanie postawy ciała są oczywiście możliwe... Ale jeśli nie masz wielkiego doświadczenia, precyzyjnego uchwytu i odpowiednich narzędzi, to prędzej zepsujesz ludki,niż je urozmaicisz. Bardziej bezpieczne zabiegi to doklejanie bród, wąsów i płaszczy z greenstuffu. I tu przyda się zegarmistrzowska precyzja, ale ryzyko destrukcji jest znacznie mniejsze.

Albo w ogóle dajcie sobie spokój z miniaturkami (?) i poszalejcie w skali 1:1. Takimi jak te z muzeum wojskowości ze Sztokholmu. Tak mniej więcej wyglądali żołnierze odzwierciedleni za pomocą figurek z omawianego zestawu.

            Potem tylko trzeba przykleić piki do rąk pikinierom – i już można podkładować. Banał. Oczywiście może być tak, że nie wszędzie podkład dotrze. W tym wypadku zalecam taki, który da się nałożyć pędzelkiem. 
Samo malowanie też było dla mnie ciekawym doświadczeniem, biorąc pod uwagę moje ubogie wcześniejsze doświadczenia z bitewniakami historycznymi. Choćby taka kwestia jak dobór kolorów. Na pudełku widać jednolite granatowo - niebieskie umundurowanie z białymi detalami. Niczym z parady na Dzień Milicjanta. Ale w rzeczywistość była znacznie bardziej kolorowa. Dowiedziałem się o tym z tego źródła. Okazuje się, że autorzy i fani gry zadali sobie trud dowiedzenia się, nie tylko tego, jakie były zarządzenia dotyczące żołnierskich ciuszków, ale też napisali, co z ich realizacji wynikło. W efekcie powstał poradnik, który dostarcza czytelnikom nie tylko wiedzy modelarskiej, ale też bardzo konkretnych wskazówek malarskich (np: jaką farbą malować kolor bazowych na pończochach?).

A w dodatku klimatycznie wygląda. Na szczęście autor powstrzymał się przed stylizowaniem tekstu na staropolszczyznę. Albo napisania go po łacinie lub szwedzku.

         Przeczytaliśmy poradnik, wiemy co i jak, pędzel w dłoń i do boju! Samo malowanie było ciekawym doświadczeniem. Wbrew małym rozmiarom, figurki obfitują w detale. Takie jak prochownice, pasy, bandolety z przygotowanymi ładunkami. Każdy malarz musi określić, jak bardzo chce się przyłożyć do pracy. Jaki efektowny wygląd chce uzyskać, ile czasu jest gotów poświęcić. Jeśli macie skilla, cierpliwość i ambicję, to z pewnością osiągnięcie więcej, niż ten, kto przygotował figurki do zdjęcia na okładkę zestawu. Ale kolor bazowy pociągnięty rozcieńczonym Nuln Oil też będzie ok.

Oto przykład bardzo fajnego malowania. W wykonaniu skromnego człowieka ukrywającego się pod pseudonimem Corsarii. Więcej jego prac znajdziecie tutaj.

A tu już nie tak ładna praca, ale za to moja własna. I można zobaczyć wszystkie figurki z pudełka.

     Recenzję figurek staram się kończyć podaniem kilku pomysłów na ich alternatywne wykorzystanie. W tym wypadku mocne osadzenie figurek w realiach historycznych, i określona skala sprawiają, że krajowa piechota szwedzka najlepiej sprawdzi się jako zamiennik innej europejskiej piechoty z XVII-go wieku. Nie koniecznie szwedzkiej (ale na pewno w stylu zachodnioeuropejskim) i niekoniecznie krajowej. Dopóki nie zostanie wydana figurkowa wersja rpga Monastyr, to szwedzcy żołnierze z tego zestawu będą mogli występować głównie w grach historycznych. Ewentualnie - w roli ofiar czaru "Zmniejszenie", albo liliputów walczących z Guliwerem w skali 54 mm.

             No i to by w zasadzie było na tyle w tym temacie. Do tej pory z ostrożnością podchodziłem do innych skal, ale mój pierwszy raz, który przeżyłem właśnie ze szwedzkimi żołdakami był bardzo udany. Pomalowanie figurek dało mi sporo satysfakcji. Jeśli do tej pory kusiła was możliwość zapoznania się zarówno z tą linią miniaturek, jak i z grą - zachęcam. Figurki nie są idealne, ale fajnie wyglądają na stole, i stwarzają wrażenie całkiem licznego oddziału za umiarkowane pieniądze. Zaś sama gra może być jeszcze lepsza. O czym mam nadzieję wam napisać, gdy tylko dokładniej ją poznam.